Aplikacje
Strony internetowe
Marketing internetowy
W każdym oprogramowaniu, a w szczególności w jego kodzie, mogą wystąpić problemy lub niedoskonałości będące efektem zamierzonych, lub niezamierzonych działań programisty. Część z nich to tzw. dług technologiczny. Poniżej omawiamy, na czym dokładnie polega.
Dług technologiczny – definicja
O długu technologicznym można mówić wtedy, gdy programista decyduje się na zastosowanie łatwiejszego, mniej kosztownego rozwiązania przy tworzeniu kodu, zamiast postawić na solidne, długotrwałe rozwiązanie.
Choć początkowe oszczędności firmy są znaczne, a rozwiązanie wdrażane jest dość szybko, z czasem okazuje się, że późniejsze koszty rosną w znaczny sposób. Odsetki są trudniejsze do spłacenia, ponieważ poprawa oprogramowania jest znacznie droższa, a po drodze do rozwiązania jest wiele problemów i błędów.
Przeczytaj również
Rodzaje długu technologicznego
Celowy
Występuje wtedy, gdy priorytetem są terminy. Firma uwzględnia go w swoich założeniach, ale zwykle nie jest spłacany, a z czasem zwiększa się. Najczęściej do takiej sytuacji dochodzi w przypadku tworzenia Minimum Viable Product, czyli najprostszej wersji produktu. MVP daje możliwość wcześniejszego wypuszczenia oprogramowania i jego sprawdzenia. Jeżeli użytkownicy nie będą z niego zadowoleni, można uratować część środków i wykorzystać je na dopracowanie oprogramowania. Gdy produkt jest dobry, kod można dopracować lub przepisać, ale jeżeli proces ten zostanie pominięty, dług nieustannie będzie rósł z każdą aktualizacją.
Niezamierzony
Występuje wtedy, gdy zespół projekty ma niewystarczające doświadczenie i umiejętności, aby rozpoznać moment powstania długu. Błędy mogą pojawić się już w podstawowych warstwach oprogramowania, przede wszystkim w architekturze strony, a to przekłada się na dalszy rozwój produktu.
Dług, który powstał w nieświadomy sposób, wymaga czasochłonnych poprawek, a nawet przepisania dużej części kodu. Ale oczywiście należy nadmienić, że dług technologiczny jest również zaciągany przez doświadczone zespoły eksplorujące nowy obszar. Dopiero po czasie mogą zauważyć, że jest znacznie lepszy sposób na funkcjonowanie określonej części kodu. Jest to naturalna konsekwencja zespołów ciągle się rozwijających. Przeprowadzając stałą kontrolę nad wdrażanymi rozwiązaniami, w porę można wykryć nieprawidłowości.
Dług dokumentacji
Pojawia się, gdy programista działa pod presją czasu i niedokładnie dokumentuje kod. Staje się on niezrozumiały i wymaga długich analiz. Znacząco utrudnia to dalszy rozwój oprogramowania. Powoduje to upraszczanie dalszego rozwoju i stosowanie obejść, które przekładają się na gorszą jakość kodu.
Dług infrastruktury
Występuje, gdy aplikacja jest mocno powiązana z określonymi składnikami infrastruktury serwerowej, czyli m.in. bazami danych czy systemami plików. Jeżeli pewne zależności nie zostaną poprawnie udokumentowane, po migracji oprogramowania do nowej infrastruktury może ono przestać działać. Istotne jest, aby aplikację stale aktualizować i przeprowadzać jej audyt. Przeciwdziała to spowolnieniu oprogramowania, a także pojawieniu się luk w zabezpieczeniach.
Dług środowiskowy
Obejmuje poprawnie napisane i działające programy, które dostępne są już od dłuższego czasu, ale pojawia się problem z ich niewłaściwym zarządzaniem po wdrożeniu. Z czasem środowisko ulega zmianie, a w aplikacji pojawiają się pewne niezgodności. Najczęściej występuje to w momencie aktualizacji lub gdy API usług zewnętrznych zostają zmodyfikowane. Jeżeli nie uda się dostosować oprogramowania do zmian środowiska, aplikacja przestaje działać prawidłowo, a w konsekwencji narastał będzie dług technologiczny. Co to oznacza w dłuższej perspektywie? Przede wszystkim aplikacja może przestać całkowicie działać.
Jak zarządzać i przeciwdziałać długowi technologicznemu?
Są sytuacje, w których dług techniczny jest zaciągany celowo, ale może pojawić się również nieświadomie. Trzeba wiedzieć, jak nim sprawnie zarządzać lub jakie metody wykorzystać, aby w ogóle nie wystąpił.
Przestrzeganie standardów i przeprowadzanie recenzji kodu
Warto stworzyć i stosować się do zasad programowania, które pomogą uniknąć długu lub zahamować jego wzrost w przyszłości. Jedną z metod ograniczenia wystąpienia błędów w kodzie jest technika programowania w parach. Jeden programista jest odpowiedzialny za wpisywanie kodu, drugi za monitorowanie i wyznaczanie strategicznych celów projektu. Kod pisany jest przez nich wspólnie, ale zmieniają się rolami, co pozwala na wczesne wykrywanie ewentualnych nieprawidłowości. Bardzo ważnym etapem jest końcowy przegląd kodu przez innego programistę.
Metodologia agile
Na bieżąco można rozwiązać problem długu, stosując zwinne metodologie programowania. Wdrażając regularne dyskusje, analizy i inspekcje kodu podczas cyklicznych spotkań można wyodrębnić największe problemy i zaplanować strategię dalszego rozwoju oprogramowania. Wszystkie czynności trzeba zapisywać w dzienniku projektu, co ułatwia śledzenie powstawania długu.
Refraktoryzacja kodu
Nieustanne poprawianie kodu sprawia, że staje się on łatwiejszy do zrozumienia przez innych programistów. Ogranicza dług techniczny do minimum i pozwala wprowadzać aktualizacje dostosowane do przyjętych standardów. Trzeba jednak pilnować, aby nie wdrożyć do kodu zbyt skomplikowanych rozwiązań, które utrudnią jego zrozumienie w przyszłości.
Testy automatyczne
Przyspieszają wykrywanie błędów. Eliminują również czasochłonne testy manualne, których przebieg bardzo trudno jest powtórzyć. Testy automatyczne pozwalają uruchomić wiele cykli debugowania, które przeprowadza się na podstawie wcześniej wypracowanych scenariuszy.
Narzędzia do zarządzania projektami
Wykorzystując m.in. Jira, Clickup, ActiveCollab, Trello można z łatwością zaplanować projekt i komunikację z zespołem. Uporządkowanie procesów gwarantuje poprawne wytypowanie zadań dla poszczególnych członków projektu. Omawiając poszczególne kwestie, można wykryć na wczesnym etapie ewentualne błędy.
Co to jest dług technologiczny? Podsumowanie
Technologiczne zadłużenie przy tworzeniu oprogramowania to częste zjawisko. Dług można łatwo spłacić, jeżeli tylko taką decyzję podejmie zespół projektowy. Aby proces przebieg w prosty sposób i był efektem zamierzonych działań, kod należy bardzo dokładnie dokumentować. Liczy się konsekwencja i nadzór nad jakościowym wdrażaniem oprogramowania.
Gdy programiści wdrażają dług techniczny nieświadomie, pozostaje mozolne wyszukiwanie błędów i ich poprawianie. Regularnie testując i trzymając się standardów przy pisaniu kodu, źródłowego można jednak takich sytuacji uniknąć. Choć jest to czasochłonne, w dłuższej perspektywie okazuje się tańsze niż późniejsze poprawki.
