Produktem cyfrowym, który jest nieodzownym elementem działania wszystkich systemów komputowych i informatycznych, jest oprogramowanie. W tym artykule przybliżymy definicję tego zagadnienia, jak i dostępne rodzaje.
Oprogramowanie — definicja
Co to jest oprogramowanie? Inna jego nazwa to program komputerowy, a w języku angielskim software. Definicja określa to zagadnienie jako zbiór instrukcji i procedur zapisanych w kodzie komputerowym. Dają one możliwość wykonania konkretnych funkcji.
Co to software w znaczeniu praktycznym? Są to przede wszystkim systemy operacyjne, programy komercyjne, aplikacje, a także programy wpływające na działanie poszczególnych urządzeń. Oprogramowaniem są również wirusy komputerowe.
Rodzaje oprogramowania komputerowego
Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze typy oprogramowania. Z większością nich na pewno każdy miał już do czynienia.
Oprogramowanie użytkowe, czyli application software
Najpopularniejsze rodzaje oprogramowania, ponieważ są skierowane do użytkowników końcowych. Pomagają w wykonywaniu określonych zadań, dlatego znajdują zastosowanie w życiu codziennym wielu ludzi.
Najpopularniejsze oprogramowania użytkowe to:
- przeglądarki internetowe: (Chrome, Opera, Firefox);
- oprogramowania do komunikacji: (Skype, Zoom, Slack);
- oprogramowania do przetwarzania tekstu: (Microsoft Word, Notebook, Google Docs);
- oprogramowania e-mail: (Outlook, Gmail, Apple Mail);
- gry i aplikacje.
Usługi programistyczne i marketingowe w Twoim mieście
Oprogramowanie systemowe, czyli system software
Są to platformy, które umożliwiają działanie innego oprogramowania. Najpopularniejszymi są:
- systemy operacyjne — największą popularnością na komputerach, tabletach i smartfonach cieszą się Microsoft Windows, Linux i MacOS. Na smartfonach są dostępne Apple iOS, Google Android oraz Windows Phone. Bez systemu operacyjnego żadne z powyższych urządzeń nie będzie wykonywało podstawowych funkcji;
- firmware — oprogramowanie dedykowane dla urządzeń elektronicznych. O jego zgodność z wymaganiami sprzętowymi dba producent;
- programming software — oprogramowanie do programowania, czyli narzędzie do tworzenia oprogramowania. Najpopularniejszymi są asemblery, debuggery, kompilatory, zintegrowane środowiska programistyczne;
- oprogramowanie sterownika, czyli driver software — odpowiada za komunikację między komponentami sprzętu a systemem operacyjnym. Własne sterowniki posiadają m.in. karta graficzna, mysz, klawiatura, karta sieciowa.
Sposoby dystrybucji oprogramowania
Dostępnych jest kilka sposobów dystrybucji oprogramowania. Najpopularniejsze typy licencji prezentujemy poniżej.
Freeware — co to?
Licencja umożliwia bezpłatne korzystanie i rozpowszechnianie oprogramowania. Z kodu źródłowego można korzystać za darmo, ale twórca go nie ujawnia i nie udostępnia. Nie ma możliwości czerpania korzyści finansowych z oprogramowania przez użytkowników. Bardzo często producent zaznacza, że tego typu rodzaje oprogramowania komputerowego są wyłącznie do użytku domowego. Jeżeli chcą z nich skorzystać firmy, muszą wykupić płatną licencję.
Na licencji freeware działają np.:
- Microsoft Teams;
- Zoom;
- Adobe Reader;
- Adobe PDF.
Co to Shareware?
Licencja zezwala na darmowe korzystanie z oprogramowania, ale tylko przez określony czas. Po jego upływie, jeżeli użytkownik nadal chce mieć dostęp do programu, musi uiścić stosowną opłatę.
Przeczytaj również
Shareware jest doceniana przede wszystkim za możliwość bezpłatnego przetestowania programu przed dokonaniem zakupu. W ramach działalności ten licencji dostępnych jest kilka modeli:
- freemium — część funkcji jest udostępniana za darmo przez nieokreślony czas. Zaawansowane funkcje są dostępne po wykupieniu licencji;
- adware — użytkownik może korzystać z programu z reklamami lub wykupić płatną wersję bez reklam;
- donationware — dokonywana jest symboliczna, dowolnej wysokości wpłata na konto autora oprogramowania;
- demoware — użytkownik może korzystać z darmowej, niepełnej wersji oprogramowania lub pełnego pakietu, ale przez ograniczony czas;
- nagware — użytkownik otrzymuje powiadomienia o konieczności dokonania zapłaty za korzystanie z oprogramowania. Często na plikach umieszczane są również znaki wodne.
Najpopularniejszymi Shareware są:
- WinZip,
- Nero,
- Skype,
- Spotify.
Open Source
Licencja zakłada udostępnienie użytkownikowi oprogramowania wraz z kodem źródłowym. Ma on możliwość wprowadzenia modyfikacji i ulepszeń według własnych upodobań. Open Source występuje zarówno w wersji darmowej, jak i płatnej. Licencja jest popularna, ze względu na możliwość dopasowania oprogramowania do własnych potrzeb. Młodzi programiści, którzy chcą doskonalić swoje umiejętności bardzo często korzystają z Open Source. Przykłady jego wykorzystania to m.in.
- system operacyjny Linux,
- przeglądarka Firefox,
- pakiet biurowy LibreOffice,
- platforma WordPress.
Po przeczytaniu tego artykułu wiesz już, jakie są typy oprogramowania oraz na jakich licencjach działają. Ta wiedza na pewno pozwoli Ci wybierać z większą świadomością programy komputerowe, w zakresie ich bezpłatnego i płatnego wykorzystania.